CYBH KAVRAMI
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar sanılanın aksine yalnız cinsel ilişki ile değil, yakın beden teması, öpüşme, anal ilişki, ağız meme teması ve oral ilşki ile geçen hastalıkların tümünü içerir. CYBE bir kısmının %70 oranında asemptomatik (belirti vermeksizin) seyretmesi nedeniyle Dünya Sağlık Örgütü tarafından 1998 yılından itibaren cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar olarak nitelendirilmiştir. CYBE bir kısmı anne karnındaki bebeğe kordon kanıyla geçebileceği gibi, doğum kanalı vasıtasıylada doğum esnasında da geçebilmektedir. Hastalık etkeni mikroorganizmalar genital sisteme yerleşebileceği gibi vucut salgılarında ve/veya kanda bulunabilir.
GYE KAVRAMI
Genital yol enfeksiyonları CYBH içinde ayrı bir kavramdır. Bazı CYBH sadece genital bölgeyi tutmayacağı gibi, bakteriyel vajinozis ve genital kandidiyazis gibi bazı hastalıklarında cinsel yolla bulaşması gerekmez.
CYBE NELERDİR
Sifiliz, herpes genitalis, şankroid, molloskum kontagiozum, lenfogranüloma venorum, granüloma inguinale, trikomonas vajiniti, kandida vajiniti, bakteriyel vajinozis, klamidya enfeksiyonu, gonore, hepatit B, HIV enfeksiyonu AIDS, pediculosis pupis gibi hastalıklar bu kavram altında incelenir.
CYBE NİN ÖNEMİ
CYBH cinsel aktif olan herkesi etkileyebilir. Daha önceleri ölümcül hastalıklar olarak görülmemesine rağmen AIDS le beraber konuya verilen önem artmıştır.
EPİDEMİYOLOJİK ÖZELLİKLER
Gelişmemiş ve gelişmekte olan ülkelerde daha çok görülmektedir. 15-35 yaşlarında her iki cinstede görülme sıklığı artar. CYBE 14-19 yaşlarındaki kadınlarda daha sık görülür. Kadınların erken yaşta evlendirilmeleri dolayısıyla erken yaşta cinsel aktif olmaları ve ayrıca vajen mukozasının geniş olması, kadınların enfeksiyon ajanlarına daha çok maruz kalmasına neden olur. 19 yaşından sonra erkeklerde daha çok görülmektedir. Bunun nedeni erkeklerin cinsel olarak daha aktif olmaları, cinsel eş değiştirmeleri, para karşılığı korunmasız ilişkiye girmeleridir.
CYBE İÇİN RİSK GRUPLARI
- Birden fazla cinsel eşi olanlar.
- Seks işçileri ve müşterileri.
- Cinsel aktif genç kızlar.
- Biseksüel veya homoseksüel erkek veya kadınlar.
- Ayrıca sünnetsiz erkeklerin daha çok risk altında olduğu belirtilmiştir.
GENEL BELİRTİLER
- Karın ağrısı
- Vajinal yada üretral akıntı
- Genital bölgede oluşan yaralar
- Kasık bölgesinde büyümüş lenf bezleri
- Genital bölgede kaşıntı
KORUNMA
Tek eşlilik ve kondom kullanımı CYBH için çok önemli korunma yöntemidir.
KOMPLİKASYONLARI
Her iki cinsteki fertiliteyi (üreyebilmeyi) olumsuz yönde etkiler.
Dr. Mete Aker
Merkez Kampüs Sağlık Merkezi