Cinsel istismar bir kişinin kendi rızası dışında cinsel bir eyleme hedef olması ya da buna kalkışılmasıdır. Kadın, erkek, çocuk, genç, yaşlı, her cinsiyetten, her meslekten ve her sınıftan insan cinsel istismara uğrayabilir. Cinsel istismar sözle, dokunmayla, davranışlarla olabilir. Cinsel istismarla her yerde ve her konumda karşılaşılabilir. Kurban ve failler bazen birbirini hiç tanımaz ama bazen de bu kişiler daha önceden tanınan hatta aile içinden biri olabilir. Özellikle bu türden eylemler yinelenen tarzda olduklarında birey için çok daha ağır sonuçlar doğurabilir.
Cinsel istismarın ağırlığının derecelendirilmesi toplumlar ve kültürler arasında küçük farklılıklar gösterse de genel olarak hiçbir yerde hoş karşılanmayan ve ağırlık derecesine göre cezalandırılan bir durumdur.
Cinsel istismarın her derecesi için akılda tutulması gerekenler şunlardır:
- Kimse cinsel istismara maruz kalmak istemez.
- Kimse cinsel istismarı hak etmez.
- Hiçbir davranış cinsel istismar için neden olarak gösterilemez.
- Her tür cinsel istismar kanunlar ve toplum önünde suçtur.
- Alkol, uyarıcı ya da uyuşturucular sağlıklı düşünmeyi ve iletişimi bozar. Bireyler alkol,uyarıcı ya da uyuşturucu madde etkisinde de olsalar davranışlarından sorumludurlar.
- 18 yaşından küçük bireyler kanun önünde reşit sayılmadığından bunlarla girilecek evlilik dışı cinsel birleşme suç sayılacaktır.
Cinsel saldırının en hafif şekli sözel ya da mimik ve beden diliyle gönderilen mesajlar şeklindedir. Bu tür durumlar tanımadığınız kişi ya da kişiler tarafından sadece bir kere olduğunda ciddiye alınmayabilir. Ancak kurbanın fiziksel olarak dahil olduğu (dokunma, saldırı ve tecavüz gibi) ve kendisi ya da başkasına cinsel içerikli eylemde (soyunma, mastürbasyon vs.) bulunmaya ya da izin vermeye zorlandığında olay mutlaka ciddi olarak değerlendirilir. Bu ciddiyetin ağırlığı kurban ve saldırganın birbirine göre yaşça (saldırganın lehine belirgin yaş farkı), aralarındaki ilişki (işçi- patron, çocuk- bakıcı, ast- üst), bağlılık derecesi (baba çocuk, eşler) açısından konumu, eylemin bir kerelik ya da yinelenen tarzda oluşu, fiziksel zorlama ve şiddet içermesi, dokunmayla sınırlı kalması ya da cinsel birleşmeyi içermesi gibi özelliklerle belirlenir.
Cinsel istismarın en ağır şekli tecavüzdür. Tecavüz bir kişinin kendi rızası dışında vajina ya da anüsüne penis ya da başka bir nesnenin girmesi ile cinsel ilişkiye maruz kalmasıdır.
Fiziksel cinsel saldırı her yerde her konumda ve herkesin başına gelebilir. Bu durumu kesin önleyebilecek bir önlem yoktur. Ancak riskleri azaltmak mümkündür.
Kendi cinsel arzularınızı ve sorunlarınızı bilin. Hoşunuza gitmeyen bir davranış ya da mesajla karşılaştığınızda bunu yanlış anlaşılmaya yer bırakmayacak açıklıkta ve kesinlikle ifade edin. İstemediğiniz bir davranış konusunda bazen nezaket ya da çekingenlik nedeniyle tam olarak belirtemediğiniz duygularınız, başkalarınca o davranışın onaylanması olarak algılanabilir. Duygularınızla davranışlarınız ve sözleriniz uyum içinde olmalıdır.
- Çok iyi tanımadığınız bir kişiyle ilk kez başbaşa vakit geçirecekseniz, mutlaka öncesinde bir arkadaş ya da yakınınızı bundan haberdar edin.
- Yeni tanıştığınız kimselerin sizi eve ya da gideceğiniz yere bırakma tekliflerini kabul etmeden önce iyi düşünün.
- Kendi başınıza gidip dönemeyeceğiniz koşullarda bir yere iyi tanımadığınız birinin eşliğinde gitmeyin.
- Özellikle, disco, bar, gece klübü gibi yerlerde içeceğinizi gözünüzün önünden ayırmayın. Siz görmeden içine uyku veren maddeler karıştırılabilir.
- Geceleri geç saatte sokakta yalnız başınıza kalmayın.
- Alkol ve uyuşturucular sağlıklı düşünme ve iletişim kurmanızı engelleyebilir. Esasen her zaman, ancak güvenli olduğundan emin olmadığınız ortamlarda mutlaka bunlardan uzak durun.
- Arkadaşınız sürekli sizin yerinize karar vermeye çalışan, size nasıl davranmanız gerektiğini dikte eden, sizi sürekli kendi istekleri doğrultusunda zorlayan bir kişi ise bunların uyarı işaretleri olabileceği konusunda uyanık olun.
- Ev ve arabanızda yalnızken kapı ve pencerelerinizi kilitli tutun.
- Giysileriniz gerektiğinde hızlı hareket etmeyi engellemeyecek şekilde olmalıdır.
- Çevrenize dikkat edin ve tehlikeli olabileceğini düşündüğünüz durumlardan kaçının.
- Aynı kişi ya da kişiler tarafından yinelenen tarzda laf atma, takip edilme, telefon sapıklığı gibi cinsel tacizlere, saldırılara maruz kalındığında durum sadece sözel de olsa savcılığa dilekçe ile başvurarak suç duyurusunda bulunulabilirsiniz. Doğal olarak bundan daha ağır olan her durumda da yasal yollara başvurulabilir.
- Her durumda kanıt oluşturabilecek bilgi, kişi ve varsa belgenin belirlenerek korunmasına dikkat edilmelidir. Cinsel saldırı sırasında darp ya da cinsel ilişki oluşmuşsa mutlaka önce polise başvurulmalı ve adli tabip raporu için vücutta ve giysilerde hiçbir temizlik yapılmadan muayeneye gidilmelidir. Banyo yapmak, giysileri değiştirmek gibi davranışlar saldırgan ve suçun belirlenmesinde yardımcı olabilecek ipucu ve kanıtların yok olmasına yol açabilir.
- Cinsel şiddete/tecavüze uğrarsanız, hemen durumu sizi anlayacağını ve size destek, yardımcı olabileceğini bildiğiniz bir yakınınızla paylaşın. Polise başvurun. Tıbbi ve psikolojik yardım almak için, durumunuzu tercihen bu konuda çalışan bir hukukçuya danışın.
- Bir yakınınız ya da arkadaşınız cinsel saldırıya uğrarsa ve ona destek olmak isterseniz yapacağınız en iyi şey bu kişiyi dinlemeye hazır olduğunuzu ona göstermeniz, onu dinleyerek inandığınızı, bunun onun suçu olmadığını, olanlardan dolayı üzgün olduğunuzu ve yardıma hazır olduğunuzu belirtmektir. Bu kişi büyük olasılıkla korku, güvensizlik ve yalnızlık duyguları içinde olacaktır, bu nedenle onunla vakit geçirmeniz ve gündelik hayatında destek olmanız çok yararlı olacaktır. Bu arkadaşınızın hukuki danışmanlık ve tıbbi açıdan yardım almasını sağlayın. Eğer saldırgan arkadaşınızın daha önceden tanıdığı biri ise o yakalanana kadar kurbanın güvenlikli bir yerde kalmasını sağlamanın yaşamsal önemi vardır.
Aşağıda hukuki, tıbbi ve sosyal açıdan yardım ve destek için başvurulabilecek kurum ve kuruluşların listesini görebilirsiniz.
DANIŞMA ve YARDIM MERKEZLERİ
- MOR ÇATI KADIN SIĞINAĞI VAKFI (İstanbul)
(0.212) 292 52 31- (0212) 292 52 32 – 33 - KADIN DAYANIŞMA VAKFI
(0.312) 435 00 70 /430 40 05/06 (Ankara) - KARŞIYAKA KENT MECLİSİ KADIN DAYANIŞMA MERKEZİ (İzmir)
(0.232) 330 58 18 – (10.30-17.30 saatleri arasında aranabilir)
(0.232) 368 22 74 - KÜÇÜKÇEKMECE BELEDİYE BAŞKANLIĞI, KADIN SIĞINMA EVİ (İstanbul)
(0.212) 624 31 15 - KADIN DANIŞMA VE DAYANIŞMA MERKEZİ (Antalya)
(0.242) 248 07 66 - ANKARA BAROSU KADIN DANIŞMA MERKEZİ (Ankara)
(0.312) 311 51 15 - BAĞIMSIZ KADIN DERNEĞİ VE KADIN DAYANIŞMA MERKEZİ (Mersin)
(0.324) 336 50 92 – 337 20 21 - KADIN SIĞINMA EVİ VE KORUMA DERNEĞİ (Adana)
(0.322) 351 51 12 - KA-MER (Diyarbakır)
(0.412) 224 23 19 - CİNSEL SUÇLAR BİRİMİ (İstanbul)
(0.212) 522 08 80 - ÇAĞDAŞ HUKUKÇULAR DERNEĞİ (İstanbul Şubesi)
(0.212) 512 99 21 - ŞAHMARAN KADIN DAYANIŞMA VE DESTEK MERKEZİ (İstanbul)
(0.216) 573 74 33
KADIN KONUK EVLERİNİN BULUNDUĞU SOSYAL HİZMETLER
İL MÜDÜRLÜKLERİNİN ADRES VE TELEFONLARI
- ANKARA SOSYAL HİZMETLER İL MÜDÜRLÜĞÜ
Atatürk Bulvarı Armağan İş Hanı No.76 Kızılay / Ankara, Tel: (0.312) 418 66 62 - ESKİŞEHİR SOSYAL HİZMETLER İL MÜDÜRLÜĞÜ
Huzur Mah. SHÇEK Devlet Hastanesi Üstü, Tel: (0.222) 217 46 05 06 - İSTANBUL SOSYAL HİZMETLER İL MÜDÜRLÜĞÜ
Prof. Dr. Kazım İsmail Gürkan Cad. No.8 Cağaloğlu / İstanbul, Tel: (0.212) 511 42 75/ 5 hat
(Kadın konukevi bölümü bağlatılıyor) – 522 36 97 - İZMİR SOSYAL HİZMETLER VE ÇOCUK ESİRGEME KURUMU İL MÜDÜRLÜĞÜ
Gazi Bulvarı – Serbölük Vakfı İşhanı No: 81 Çankaya / İzmir, Tel: (0.232) 445 71 83 - ANTALYA SOSYAL HİZMETLER İL MÜDÜRLÜĞÜ
Tel: (0.242) 243 44 75 / Fax: (0.242) 243 44 77 - BURSA SOSYAL HİZMETLER İL MÜDÜRLÜĞÜ
Namazgah Cad. No.17 Setbaşı / Bursa, Tel: (0.224) 329 09 85 / İl Müd.Tel: (0.224) 327 76 45 - SAMSUN SOSYAL HİZMETLER İL MÜDÜRLÜĞÜ
Tel: (0.362) 435 59 45 – 433 06 15 - DENİZLİ SOSYAL HİZMETLER İL MÜDÜRLÜĞÜ
İl Müdürlüğü: (0.258) 264 90 78 – 241 34 58 – 242 68 72 - AYVANSARAY ÇOCUK VE GENÇLİK MERKEZİ
- (Sokakta kalan çocuklar ve gidecek yeri olmayan 18 yaş altı için) Tel: (0.212) 534 86 72
Üreme sağlığı konusunda danışmanlık, hizmet ve eğitim
- İnsan Kaynağını Geliştirme Vakfı, Tel: (0.212) 293 16 05 (pbx)
- KAPS Bilgi Hattı, Tel: (0.212) 257 06 46
- Türkiye Aile Planlaması Derneği, AIDS ve Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar Bilgi Hattı, Tel: (0.312) 435 20 47 – 48
- Türkiye Aile Sağlığı ve Planlaması Vakfı, Tel: (0.212) 257 79 41 – 257 79 42
HIV/AIDS bilgi, danışmanlık ve hizmet
- AIDS İle Mücadele Derneği-İzmir, Tel: (0.232) 278 05 40
- AIDS Savaşım Derneği-İstanbul, Tel: (0.212) 231 76 81
- HATAM – Ankara, Tel: (0.312) 310 80 47
- Sağlık Bakanlığı Halkla İlişkiler Koordinatörlüğü, Tel: (0.312) 432 17 69
Cinsel şiddet konusunda danışmanlık ve yardım
- Adli Tıp Kurumu, Cinsel İstismarı Muayene Birimi, Tel: (0.212) 585 06 60
- Çağdaş Hukukçular Derneği, Ankara, Tel: (0.312) 232 36 69
- Gözaltında Cinsel Taciz ve Tecavüze Karşı Hukuki Yardım Bürosu, Tel: (0.212) 245 45 93 – 94
- İstanbul Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı Polikliniği, Tel: (0.212) 635 11 79
- Kadın Emeğini Değerlendirme Vakfı, Tel: (0.212) 249 07 00
- Kadın Haklarını Koruma Derneği, Tel: (0.212) 252 36 30
Diğer kurum ve kuruluşlar
Üreme sağlığı hizmeti, cinsel sağlık bilgileri konusunda bilgi, danışmanlık ve eğitim:
- İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın ve Çocuk Sağlığı Eğitim ve Araştırma Birimi, Tel: (0.212) 533 12 04
Üreme ve insan hakları, kadın sorunları konusunda bilgi ve danışma için aşağıdaki resmi kurumlara başvurulabilir:
- İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanlığı, Tel: (0.312) 418 25 73
- İnsan Haklarından Sorumlu Devlet Bakanlığı,
- İstanbul Barosu, Kadın Hakları Uygulama Merkezi, Tel: (0.212) 292 77 39
- Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı, Tel: (0.212) 523 74 08 – 534 95 50 – 621 81 34
- Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi, Tel: (0.212) 514 03 23
- Kadının İnsan Hakları Yeni Çözümler Vakfı, Tel: (0.212) 251 00 29 – 251 00 65
- T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü,