Yerel Yönetimlerin Hakları Tartışması: Anayasa Mahkemesi ve İHAM Önünde Talep Edilebilirlik Sorunu
Konuşmacı: Dr. Zülfiye Yılmaz
İstanbul Bilgi Üniversitesi, İnsan Hakları Hukuku Uygulama ve Araştırma Merkezi
Tarih: 6 Mayıs 2019, Pazartesi
Saat: 12:40-13:30
Yer: V 01 (Seminer dili Türkçedir.)
Yerel yönetimlerin hakları üzerine bir hukuk tartışması açılmasının nedeni, 1985 tarihli bir Avrupa Konseyi sözleşmesi olan Yerel Özerkliğe İlişkin Avrupa Şartı’ndan kaynaklanmaktadır. 2014 yılı itibarıyla, 47 Konsey ülkesinin tamamının taraf olduğu sözleşme, egemenlik kullanımının yoğun olduğu bir alanı simgeleyen idari teşkilat yapılanmasının parçası olan yerel yönetimleri, devletlerin merkez(ler)ine karşı hak öznesi olarak tanımlamaktadır. Sözleşme kapsamında, yerel yönetimlerin niteliklerine uygun hak ve özgürlükler sayılmakta ; Sözleşme’nin denetim mekanizması olan Yerel ve Bölgesel Otoriteler Kongresi tarafından bu haklar, her bir ülke zemininde ve vaka temelinde somutlaştırılmaktadır. Daha çok birey hakları temelinde kurgulanan anayasa şikayeti ve bireysel başvuru usulleri kapsamında, kural olarak kamu tüzel kişileri olarak tanımlanan yerel yönetimlerin haklarının talep edilmesi ise bir hukuki değerlendirmeyi gerekli kılmaktadır. Zira kamu gücü kullanımına katılan makamlar olarak devletlerin insan hakları sorumluluğunu paylaşan yerel yönetimler, bu kez hak öznesi olarak karşımıza çıkmaktadır.
Bu doğrultuda, Türk Anayasa Mahkemesi ile İHAM önüne giden örnek yerel yönetim başvurularının kapsamı, her iki mahkemenin bu başvurulara yaklaşımı üzerinden, yerel yönetimlerin haklarının ve ilgili Sözleşme’nin geleceğine dair bir kısa tebliğ sunulması hedeflenmektedir.
Kısa Özgeçmiş
Zülfiye Yılmaz, lisans eğitimini 2002-2008 yılları arasında Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde tamamlamıştır. Yüksek lisans derecesini, İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İnsan Hakları Hukuku Programı kapsamında, “Karl Polanyi’nin Çift Yönlü Hareket Kuramı Işığında Piyasa ve İnsan Hakları İlişkisinin Aktörleri” başlıklı tez ile almıştır. Galatasaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Doktora Programından 2018 yılında mezun olmuştur. Doktora tezinin başlığı “Yerel Özerkliğe İlişkin Avrupa Şartı Işığında Türkiye’de Yerel Özerklik Hakkı”dır. 2010-2018 yılları arasında ayrıca İstanbul Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Bölümü’nde araştırma görevlisi olarak çalışmıştır. TÜBİTAK tarafından sağlanan Doktora Sırasında Araştırma Bursu ile 2014-2015 yılları arasında, Reims-Champagne-Ardenne- Üniversitesi Yerel Yönetimler Araştırma Merkezi’nde («CRDT») konuk araştırmacı olarak bulunmuş; Avrupa Konseyi ülkelerinde yerel yönetim hukukunun gelişimi üzerine bir çalışma yürütmüştür. Çalışma alanları ve bilimsel yayınları; anayasa hukuku, sosyal haklar, toplumsal cinsiyet politikaları, uluslararası finans kuruluşlarının insan hakları sorumluluğu ve yerel yönetim hukukuna ilişkindir.