HERKES İÇİN EDEBİYATTAKİ İKTİSAT SEMİNERLERİ*
“Uzak İhtimallerin Buluşması: Orwell’in Politik Ekonomisi”
Doç. Dr Adem Levent
Uludağ Üniversitesi
31 Ekim 2023, Salı, 17:30
A 130
*Edebiyattaki iktisat ile ilgili düşünmek ve konuşmak isteyen herkes için.
HERKES İÇİN EDEBİYATTAKİ İKTİSAT SEMİNERLERİ NEDİR?
Weber, bilimselliğin artmasıyla kaçınılmaz olarak hayatlarımıza hükmetmeye başlayan “araçsal rasyonalitenin” (zweckrational) insanları köleleştirdiğini ve onları özlerinden, doğalarından uzaklaştırıp, kendilerine yabancılaştırdığını söylerken, adeta Marx’ı çağrıştırmaktadır. Aslında her iki düşünürün de sorunu, güçlenen kapitalizmin getirdiği yaşam şartlarıyla ilgilidir. Gerçekten de 19. yüzyıldan itibaren, yükselen kapitalizmle birlikte, artan bir işlevsellik vurgusunun insan hayatının her alanına yayılması insanları adeta robotlaştırırken, bilimleri de daha küçük alt alanlara sınırlamış, disiplinlerarasılığı nerdeyse yok etmiştir. Onun yerine her alanda giderek derinleşen uzmanlaşma isteği, yaşamın biricik nedeni haline dönüşmüştür.
Batı düşüncesinin bu serüveni, rasyonaliteyi giderek daha araçsal biçimlerine doğru götürmekte ve bu biçim, kendi içsel özellikleri nedeniyle, sosyal bilimlerde belki de en fazla iktisat alanında görülmektedir. Gene Weber’e dönersek, “dünya büyüsünü kaybetmektedir.” Zira bilimler araçsal rasyonellik temelinde ilerlerken alt düzeylerde, insan ve toplumla olan ilişkilerini kopartmakta ya da bazen “büyük resmi” gözden kaçırabilmektedirler. Buradaki güdülenmemiz, büyük resmi kaçırmamak ya da dünyanın büyüsünü kaybetmemek adına edebiyattaki iktisada bakmaktır. Bu amaçla Edebiyattaki İktisat adı altında bir seminer dizisi düzenlemekteyiz. Seminerler ayda bir kez yapılacaktır. Seminerler, davet edilen bir konuşmacının sunumu ve sunumu takiben yapılacak tartışmalar şeklinde planlanmaktadır. Seminer dili Türkçe olacaktır. Edebiyattaki iktisatla ilgilenen herkes davetlidir.