Üreme, cinsel organların hormonlar tarafından yönlendirilen işlevleriyle gerçekleşir. Ancak bunun dışında; duygusal ve/veya bedensel temastan haz duymak, bir cinsiyet benimseyip ona uyum göstermeye çalışmak da cinselliği yaşamaktır. Bireyler kendi bedenine temasla da haz duyabilirler. Duygularını başkasıyla paylaşmasa da, yalnızca düşünerek de mutlu olabilirler. Bu haz ve mutluluk bir başkası ile yaşandığında kişiler arasında cinsel yakınlıklardan söz edilir. Üreme olgusu dışında cinsel yakınlık, sadece iki farklı cins arasında gerçekleşen bir eylem değildir. Ancak üreme, kadın ve erkek iki farklı cinsin yakınlığı sonucu oluşur. Cinsel eşlerin birbirine gösterdikleri sevgi ve ilgi, cinsel yakınlığın niteliğinde önem taşır. Mutlu bir cinselliğin ön koşulu, eşlerin birbirlerinin istek ve duygularını anlaması ve beklentilerine saygı göstermesidir. Kuşkusuz iki bireyin cinsellik konusundaki tüm beklentileri aynı olmayabilir. Önemli olan bireylerin kendileri ve karşılarındakilerin duygu, istek ve beklentileri arasında bir denge kurarak uyum sağlamaya çalışmasıdır. Bireyler kendilerini anlatabilme ve eşlerini dinleyip anlayabilmeye özen göstermelidirler. Mutlu bir beraberlik ancak bu sayede gerçekleşebilir.
Duygusal açıdan sağlıklı cinsellik, bireylerin kendilerini ve başkalarını zorlamadan isteklerine göre cinselliklerini yaşamalarıdır. Bir eşle yaşanan cinsellikte, tarafların aynı duyguları paylaşması ve yaşananları onaylaması gerekir. Aksi halde kişiler istemedikleri davranışlarla karşılaşmış olurlar ki bu da taciz anlamına gelir. Duygusal ya da fiziksel şiddet uygulamak veya şiddete maruz kalmak yaşamın diğer alanlarında olduğu gibi cinsellikte de istenmeyen bir durumdur. Karşılıklı olarak istenen ve cevaplanan her temas, cinsellikte mutluluğu yaratır.
Bedensel olarak sağlıklı cinsellik, cinsellik yaşanırken dokuların zarar görmemesi, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonları başkalarına bulaştırmamak, başkalarından hastalık almamak ve istemeden gebe kalmamaktır. Erken yaşta cinsel ilişkinin başlaması, çok eşlilik, makattan yapılan cinsel ilişki cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar açısından riskli durumlardır. Bu nedenle korunmak için planlanmamış cinsel birleşmeleri önlemek yanında, cinsel birleşme sırasında kadın ya da erkek kondomu kullanmak gereklidir.