Ulusal Nanoteknoloji Araştırma Merkezi’nde (UNAM) 10 yıllık bir çalışma sonucu üretilen Türkiye’nin ilk milli aktif fiberiyle bu alanda dışa bağımlılığın bitirilmesi hedefleniyor.
UNAM tarafından üretilen aktif fiber optik türü, TÜBİTAK, Savunma Sanayi Başkanlığı, Kara Kuvvetleri Komutanlığı ve seçilmiş üniversitelerden uzman ve temsilcilerden oluşan akademik ve teknik bir heyet tarafından Türkiye’nin yerli olarak üretilen ilk elyafı olarak tescil edildi.
Türkiye’nin fiber ihtiyacını karşılayacak düzeyde seri üretim yapılabilecek tek tesis olan UNAM’da üretilen fiberlerin dünyadaki benzerleriyle karşılaştırıldığında, güç üretimi, ışık kaybı gibi performans kriterlerine göre aynı özelliğe sahiptir. Bilkent UNAM bünyesinde, gerek savunma sanayinin ihtiyaçlarını karşılamaya gerekse lazer kesim endüstrisinin ihtiyaçlarına yönelik fiber, kullanıcıya seri üretimi yapılmış etiketli ürün olarak teslim ediliyor.
Işığın dış ortamdan etkilenmeden uzak mesafelere iletimini sağlayan fiber optik kabloların 1960’lı yıllardan itibaren günlük hayatta kullanılmakta ve bilgi ağı büyük ölçüde bunlarla sağlanmaktadır. Nadir toprak elementleri katkılayarak üretilen aktif fiberler de lazer ışığı üretiminde kullanılıyor. Endüstride kullanılan lazer sistemlerinden savunma sanayisindeki lazer silahlara kadar geniş bir kullanım alanı var.
Modifiye kimyasal buhar biriktirme yöntemiyle üretilen fiberler, “preform” denilen, belirli gazlar yönlendirip, yüksek sıcaklık ve oksijenle cam tüp içinde biriktirme yaparak ve ardından çöktürüp cam çubuk haline getirilen ara ürünün, belirlenen çekim hızı, çekim sıcaklığı gibi parametrelerle istenilen çaplarda fiber haline getirilmektedir. Üretim aşamasında sıcaklık, çekim ve preform besleme hızı gibi parametreler, kullanılan malzemelerin de oluşan fiber ürünün özelliklerini belirlemektedir.
UNAM’da üretilen polarizasyon korumalı fiber, savunma sanayisinde kritik önem taşımaktadır. Bununla ilgili Dr. Bülend Ortaç, “Dönüölçerlerde füze veya başka platformların hızları anlık değiştiği zaman ışık fazının kaymasından ne kadar saptığını size bildiriyor ve platformunuzun pozisyonunu söylemenizi sağlıyor. Yılda 200 kilometreden fazla fiber kullanıldığını biliyoruz. Bunların tamamen yerli ve milli olarak seri üretim kapasitesine sahibiz.” dedi.
Bilkent UNAM, 6550 Sayılı Araştırma Altyapılarının Desteklenmesine Dair Kanun ile desteklendiğini belirterek, merkezin altyapılarının tüm Türkiye’ye ulusal bir merkez olarak hizmet verir. Merkezde 400’den fazla araştırma ve destek personelinin nanobilim ve nanoteknoloji konularında çalışmalar yürütmektedir.
